In-house is een al jaren bestaande interviewreeks waarin een kijkje wordt gegeven in de keuken van de bedrijfsjurist. Peter Milders, partner bij Voxius, heeft hiervoor destijds het initiatief genomen en zorgt ook nu nog voor de interviews en de periodieke bundeling daarvan. De waarde van deze veel gelezen interviews ligt in de mogelijkheid die collega-bedrijfsjuristen wordt geboden om eens te kijken hoe precies hun collega in het betreffende bedrijf de zaken aanpakt. Deze keer een interview met Jan-Willem Prakke, directeur corporate legal bij Schiphol Group.
De luchthaven Schiphol is waarschijnlijk de enige luchthaven in de wereld die zo ver onder de zeespiegel ligt, vier meter om precies te zijn. Dat dit geen belemmering is voor een succesvolle exploitatie blijkt wel uit het feit dat het de vierde luchthaven van Europa is, met meer dan 420 duizend vliegbewegingen per jaar, het vervoer van 51 miljoen passagiers en anderhalf miljoen ton vracht. Jan-Willem Prakke, directeur corporate legal legt uit: “Een groot deel van de passagiers op Schiphol is op doorreis, ‘in transfer’, en verlaat de luchthaven niet. Schiphol is voor de metropool Amsterdam een belangrijke hub met 317 directe bestemmingen. Een groot deel daarvan is transfer. Als dat niet zo was dan zou de luchthaven beduidend kleiner zijn.”
Bij Schiphol Group werken zo’n 2.000 mensen. Alle bedrijven op Schiphol Amsterdam Airport samen, aangeduid als AirportCity, tellen 64.000 medewerkers. Schiphol Group is een structuur-N.V. met vier aandeelhouders waarvan de Staat met bijna 70% de grootste is. De andere zijn Gemeente Amsterdam, Gemeente Rotterdam en, als enige private partij, Aéroports de Paris S.A. Op haar beurt heeft Schiphol Group een belang van 51% in Eindhoven Airport en 100% in Rotterdam The Hague Airport en Lelystad Airport. Haar grote expertise in het exploiteren van luchthavens zet Schiphol ook internationaal in: al dan niet via participaties heeft Schiphol Group een divers portfolio van internationale deelnemingen, managementcontracten en samenwerkingsverbanden, zoals de exploitatie van (delen) van John F. Kennedy Airport in New York (Terminal 4), Brisbane Airport, Aruba en Parijs (Charles de Gaulle). De internationale participaties en samenwerking worden volgens Prakke vooral gezocht bij belangrijke hubs van haar grootste klant KLM en de SkyTeam Alliance. Zo wordt op dit moment samen met Aéroports de Paris gekeken naar de privatisering van de luchthaven van Rio de Janeiro. De activiteiten van Schiphol Group zijn verdeeld in vier Business Areas: Aviation (ondersteuning van het passagiers- en vrachtproces op Schiphol Amsterdam Airport), Consumer Products & Services (concessies voor winkels en horeca, de eigen exploitatie van enkele See Buy Fly-winkels en de parkeerterreinen), Real Estate (ontwikkeling, beheer en exploitatie van operationeel en commercieel vastgoed, vooral op Schiphol) en ten slotte Alliances & Participations.
Het legal team
Prakke (ex-Smit/Boskalis) rapporteert in zijn functie aan CEO Jos Nijhuis. Het team bestaat verder uit acht ervaren juristen, een business support lawyer (paralegal), een medewerker voor de corporate housekeeping en een secretaresse. Prakke vertelt dat iedere jurist als eerste aanspreekpunt opereert voor een bepaalde business area en daarnaast zijn eigen juridisch specialisme heeft. Zelf behandelt hij ondernemingsrechtelijke zaken, ondersteunt hij de directie in brede zin en is hij betrokken bij de nationale en internationale samenwerkingen en participaties. Daarnaast is hij vennootschapssecretaris, compliance officer en ontfermt hij zich over de corporate governance. Ook de zogenaamde corporate responsability is volgens hem een belangrijk aandachtspunt: denk bijvoorbeeld aan de invloed van Schiphol en de luchtvaartmaatschappijen op het milieu en de geluidsbelasting voor de omgeving.
Juriste Anne van Nood (ex-DLA Piper) is plaatsvervangend directiesecretaris/legal counsel en is secretaris van de directievergaderingen. Ook is zij betrokken bij de corparate governance, een onderwerp dat de permanente aandacht heeft van de aandeelhouders. Natasja Betist (ex-NautaDutilh) is gespecialiseerd in het aanbestedingsrecht, een belangrijk rechtsgebied voor het bedrijf omdat de inkoop van de meeste producten, diensten en werken Europees aanbesteed (moet) worden. Daarnaast houdt zij zich bezig met het bouwrecht in het kader van het beheer, onderhoud en ontwikkeling van terminal real estate en airside infrastructuur. Aniel Bangoer houdt zich bezig met het bestuursrecht, een belangrijk aandachtsgebied voor een organisatie die te maken heeft met velerlei milieu- en geluidsregels. Zo verzorgde Bangoer onder andere de juridische begeleiding van de aanleg van zogenaamde geluidsribbels in het (publieke) terrein buiten de luchthaven rond start- en landingsbanen. Deze ribbels blijken het geluid van startende en landende vliegtuigen aanzienlijk te reduceren, maar stuitten desondanks op bezwaren van enkele omwonenden. Ilona Crommentuijn (ex-Boekel De Nerée) is vervolgens degene die zich bezighoudt met juridische zaken rond wat men noemt ‘aviation’. Daaronder verstaat men – naast het reguliere contractwerk – alle (luchtvaart)wet-, en regelgeving op de grond en in de lucht. Een belangrijk bestanddeel daarvan is het mededingingsrecht. Schiphol is, als enige grote internationale luchthaven, een monopolist en wordt onder andere gereguleerd door de Wet luchtvaart en staat daardoor onder toezicht van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Rob Joppe (ex-Ahold) is verantwoordelijk voor het vastgoed dat Schiphol ontwikkelt en beheert, met uitzondering van de terminal. Jeanne Jacobs (ex-Stibbe) behandelt zaken rond intellectuele eigendom, zoals handelsmerken, en privacy, bijvoorbeeld voor het Privium-programma voor premium passagiers. Ook compliance-zaken vallen (deels) in haar portefeuille. Eric van der Ploeg (ex-Van Benthem & Keulen) is eerste aanspreekpunt voor de Business Area Consumers, Media, Products & Services (winkels, horeca, parkeren en het vastgoed met betrekking tot de terminal). Ten slotte support lawyer Gabriëlle Bernard: zij verzorgt de corporate housekeeping en de contractadministratie.
Joost van Well is de jurist die is gespecialiseerd in HR-gerelateerde zaken en juriste Noëlle van Wittenberghe ondersteunt zowel Schiphol Telematics, dat zich bezighoudt met de geavanceerde telecomsystemen op de luchthaven, als de afdeling ICT.
Prakke laat zien dat internationale regelgeving tot grote projecten op de luchthaven kan leiden. Als voorbeeld noemt hij het project Centrale Security dat Schiphol ook voor Non-Schengen bestemmingen gaat invoeren. Prakke: “Deze regels gelden voor transfer-passagiers die uit landen vertrokken zijn waar een minder strenge veiligheidscontrole plaatsvindt. Deze reizigers kunnen in hetzelfde vliegtuig zitten als passagiers die wel voldoende gecontroleerd zijn. Door deze regels moeten wij die twee groepen bij aankomst fysiek scheiden. De ‘schone’ passagiers kunnen direct door naar de transferruimte, de ‘vuile’ gaan via een andere route naar een security controlepunt. Om die stromen zonder oponthoud bij aankomst te kunnen scheiden moet de terminal ingrijpend verbouwd worden.”
Een ander groot project dat op dit moment gaande is, is volgens Prakke de bouw van het nieuwe Hilton Hotel op de luchthaven. Dit gebouw zal in eigendom blijven van Schiphol Group en zal in een vorm van franchise worden geëxploiteerd door Hilton Hotels.
Huisadvocaten
Voor litigationzaken wordt gewerkt met Tim de Greve van Stibbe. Arne Grimme en Jolling de Pree van De Brauw Blackstone Westbroek adviseren over ondernemingsrecht en mededingingsrecht en hun collega’s Bommel van der Bend en Bregje Korthals Altes-van Dijk staan de afdeling waar nodig bij in aanbestedingszaken, Niek Biegman doet dat voor financieringscontracten. Kennedy Van der Laan behartigt IE-zaken, zoals bijvoorbeeld met betrekking tot de See Buy Fly-winkels. Gaastra Advocaten, gevestigd op Schiphol, ondersteunt de juristen bij milieurechtelijke vraagstukken rond de luchthaven. De fiscalisten en juristen van Loyens & Loeff ten slotte begeleiden de vastgoedgerelateerde zaken voor Schiphol Group.
Kennis en netwerk
De juristen zijn actief in een aantal relevante organisaties. Zo is Prakke voorzitter van het legal committee van de American Chamber of Commerce in the Netherlands en is Ilona Crommentuijn bestuurslid van het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen (NGB). Daarnaast heeft zij zitting in de Worldwide Airport Lawyers Association en in de Airports Council International, een branche organisatie van luchthavens. En Prakke vertelt dat hij regelmatig informeel overleg heeft met zijn vakgenoten van de andere Mainports: Havenbedrijf Rotterdam en Havenbedrijf Amsterdam.
